ข่าวด้านอวกาศ และดาราศาสตร์

 เดือนมิถุนายน 2548  

นักดาราศาสตร์ค้นพบกาแลกซี่มืด

Astronomers: 'Dark' galaxy discovered

June 6, 2005

           วงรีแสดงบริเวณในท้องฟ้าที่พบกาแลกซี่มืด

         นักดาราศาสตร์ได้ค้นพบแกแลกซี่ที่มองไม่เห็นที่น่าจะเป็นเพียงแห่งแรกที่จะช่วยแก้หนึ่งในปัญหาลี้ลับที่ยิ่งใหญ่ของเอกภพ 

        วัตถุนี้ดูเหมือนจะประกอบด้วย “สสารมืด” เป็นหลัก ซึ่งนับเป็นสสารที่ไม่ทราบองค์ประกอบและไม่สามารถมองเห็นได้

        นักทฤษฎีคิดมานานว่าส่วนใหญ่ของเอกภพประกอบด้วยพลังงานมืดและวัตถุมืด ถึงแม้ว่ามองไม่เห็น คาดว่าต้องมี เพื่ออธิบายถึงแรงโน้มถ่วงเพิ่มเติมที่สังเกตได้จากการยึดกาแลกซี่ต่างๆ เข้าไว้ด้วยกัน รวมถึงการผูกกาแลกซี่รวมกันเป็นกลุ่มใหญ่ 

        นักทฤษฎียังเชื่ออีกว่าก้อนสสารมืดเป็นสิ่งจำเป็นในการกำเนิดดาวดวงแรกและกาแลกซี่กลุ่มแรก ในตอนเริ่มต้นของเอกภพ วัตถุมืดเกาะจับกันเหมือนหยดน้ำที่อยู่บนใยแมงมุม ต่อจากนั้นสสารธรรมดาซึ่งส่วนใหญ่เป็นก๊าซไฮโดรเจนมีแรงดึงดูดทางโน้มถ่วงที่ดึงเข้าไปที่ปมของสสารมืด และเมื่อมีความหนาแน่นมากพอจะรวมตัวเป็นดาวดวงใหม่ ซึ่งรวมตัวเกิดกาแลกซี่อีกที 

        ทฤษฎีนั้นก็เสนอเพิ่มเติมว่า กลุ่มของสสารมืดบริสุทธิ์อาจยังเหลืออยู่และโปรยอยู่ทั่วจักรวาล ในปี 2544 ทีมที่นำโดย Neil Trentham แห่งมหาวิทยาลัยแคมบริดจ์ ทำนายว่าน่าจะมีกาแลกซี่มืดด้วยซ้ำ 

        การพบใหม่ของกาแลกซี่มาจากกล้องโทรทรรศน์ในคลื่นวิทยุ แต่เป็นวัตถุที่ตรวจพบได้ยากมาก เพราะฉะนั้นวัตถุที่คล้ายกันอาจเป็นสิ่งที่ธรรมดามากหรือสิ่งที่หาได้ยากมาก กล่าวโดย Robert Minchin แห่งมหาวิทยาลัย Cardiff ในประเทศอังกฤษ 

“อาจมีจำนวนกาแลกซี่มืดมากยิ่งกว่าจำนวนกาแลกซี่ธรรมดา” Minchin กล่าวกับ SPACE.com 

        ในกลุ่มกาแลกซี่ที่เรียกว่า Virgo cluster ห่างออกไปถึง 50 ล้านปีแสง Minchin และผู้ร่วมงานต่างเฝ้ารอคลื่นวิทยุจากกลุ่มก๊าซไฮโดรเจน พวกเขาพบคลื่นวิทยุจากบริเวณ “บ่อศักย์” ซึ่งมวลถึงหนึ่งร้อยล้านเท่าของมวลดวงอาทิตย์ และได้ตั้งชื่อกาแลกซี่นี้ว่า VIRGOHI21 

        ปรากฏว่า สสารที่พบมีการหมุนรอบตัวเองที่เร็วเกินไปที่จะอธิบายได้จากปริมาณของก๊าซที่สังเกตได้ จึงสรุปว่าต้องมีองค์ประกอบอื่นที่ทำให้มีแรงโน้มถ่วงเพียงพอที่จะดึงสสารให้ยังรวมกันอยู่ 

“จากความเร็วในการหมุนของกาแลกซี่ เราทราบได้ว่า VIRGOHI21 มีมวลใหญ่ถึงพันเท่าเทียบกับที่สามารถอธิบายได้โดยการสังเกตอะตอมของไฮโดรเจนเดี่ยวๆ” กล่าวโดย Minchin “ถ้ามันเป็นกาแลกซี่ธรรมดา ในกรณีนั้นมันควรที่จะสว่างมากและสามารถมองเห็นได้ด้วยกล้องโทรทรรศน์ที่ดีของนักดาราศาสตร์สมัครเล่น” 

“อัตราส่วนของสสารมืดต่อสสารธรรมดาอยู่ที่อย่างน้อย 500 ต่อ 1 ซึ่งจะสูงกว่าที่ผมคาดว่าจะมีในกาแลกซี่ธรรมดา”  กล่าวโดย Minchin “อย่างไรก็ตาม มันยากที่จะทราบได้ว่าจะคาดหวังอะไรจากวัตถุพิเศษนี้ มันอาจเป็นไปได้ว่าอัตราส่วนที่สูงเช่นกันจำเป็นในการรักษากลุ่มก๊าซไว้ไม่ให้ยุบรวมกันเป็นดาว” 

        กาแลกซี่ที่มองไม่เห็นนี้ ไม่เห็นมีดาว คงเป็นเพราะความหนาแน่นของมันสูงไม่พอที่จะทำให้เกิดดาวได้ กล่าวโดยนักดาราศาสตร์กลุ่มนี้ สสารมืดประกอบเป็นประมาณ 23 เปอร์เซ็นต์ ของมวลและพลังงานของเอกภพ สสารธรรมดา ซึ่งประกอบเป็นดาวฤกษ์ ดาวเคราะห์ และผู้คน มีเพียง 4 เปอร์เซ็นต์ ส่วนที่เหลือของพลังงานในเอกภพอีก 73 เปอร์เซ็นต์ เป็นสิ่งที่ผลักดันให้เอกภพขยายตัว สิ่งลี้ลับนี้เรียกว่าพลังงานมืด

[home] [about us] [staff members] [alumni] [news] [articles & presentations] [research papers] [Princess Sirindhorn neutron monitor] [FAQs] [glossary] [links] [contact us] [academic activities]